Хоёр улсын төрийн тэргүүн албан ёсны хэлэлцээний дүнгийн талаар мэдээлэл өглөө.
Хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосноос хойш беларусийн талаас төрийн тэргүүний түвшинд хийж буй анхны айлчлалын үеэр уламжлалт, найрсаг харилцааг бататгаж, “Найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааны тухай Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Беларусь Улс хоорондын гэрээ”-нд гарын үсэг зурсанд баяртай байгаагаа Ерөнхийлөгч нар илэрхийлэв.
Талууд эдийн засаг, худалдаа, боловсрол, шинжлэх ухаан, байгаль орчин болон хүмүүнлэгийн салбарын харилцаа, хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэхийн төлөө гэдгээ нотоллоо.
Төрийн айлчлалын үеэр харилцаа, хамтын ажиллагааны ололт, амжилтыг бататган, эдийн засгийн агуулгаар баяжуулахад чиглэсэн, хоёр орны харилцааны бэлгэ тэмдэг болохуйц, харилцан ашигтай төсөл, хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлэх талаар ярилцлаа.
Айлчлалын үеэр байгуулсан гэрээ, хамтын ажиллагааны замын зураглал, хэлэлцээр, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл, хууль, хөдөө аж ахуй, боловсрол, шинжлэх ухаан, байгаль орчин, аялал жуулчлал, онцгой байдал, оюуны өмч зэрэг салбарт хамтрах тухай баримт бичгүүд, бизнес форум нь харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэхэд чухал хувь нэмэр оруулна гэдгийг төрийн тэргүүн нар тэмдэглэв.
Төрийн айлчлалын үеэр хийсэн яриа хэлэлцээ, харилцан тохиролцсон асуудлын мөрөөр хоёр орны Засгийн газар, холбогдох байгууллагууд идэвх, санаачилгатай ажиллаж, бодит үр дүн гаргана гэдэгт итгэл төгс байгаагаа талууд илэрхийллээ.
Монгол Улс нь Бүгд Найрамдах Беларусь Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг 1991 онд хамгийн түрүүнд хүлээн зөвшөөрсөн улсын нэг байсныг Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх онцлов.
Мөн Беларусийн мэргэжилтнүүд үйлдвэр, завод, орон сууц, сургууль, цэцэрлэг, соёлын барилга, байгууламж болон Эрдэнэт, Дархан, Налайх, Багануур, Шарын гол зэрэг хот, суурин газрын бүтээн байгуулалтад үнэтэй хувь нэмэр оруулж байсныг тэмдэглэв.
Ерөнхийлөгч А.Г.Лукашенко Монгол Улсын хэрэгжүүлж буй гадаад бодлого, түүнийг хэрэгжүүлж буй прагматик хандлага бидэнд ойр, ойлгомжтой байдаг гээд, хоёр орны харилцаанд ямар нэг хүндрэл, үл ойлголцол байхгүй гэдгийг онцлов.
Цаашид өргөн хүрээнд, урт хугацаанд харилцан ашигтай хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлж, Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхийг БНБУ-д төрийн айлчлал хийхийг урилаа.
Тэрбээр энэхүү айлчлалыг ямар нэг ашиг хонжоо хайлгүйгээр харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэх зорилгоор ирсэн гэдгээ мэдэгдсэн. Мөн олон улсын харилцааны нөхцөл байдлын талаар байр сууриа тодорхой илэрхийлэв.
Ерөнхийлөгч А.Г.Лукашенко “Мөнх хөх тэнгэрийн орны ард иргэдийн зочломтгой зан заншил, байгалийн үзэсгэлэн гоо нь надад гүн сэтгэгдэл төрүүлж байна. Сайн хүн хур хороо авчирдаг гэж хэлдэг шиг бид нар ч мөн хур бороо авчирч, албан ёсны харилцааг амжилттай зохион байгууллаа.
Танай сайхан оронд хийж байгаа энэхүү төрийн дээд айлчлал нь 1992 онд дипломат харилцаа тогтоосноос хойш хэрэгжиж байгаа анхны айлчлал билээ. Монгол, Беларусь нь томоохон орнуудтай хөрш бөгөөд дэлхий дахинд ойр дотно олон анд нөхөдтэй. Тиймээс Монгол Улсын гадаад бодлого, түүнийг хэрэгжүүлж буй прагматик хандлага бидэнд ойр, ойлгомжтой байдаг.
Бид ч бас хоёр талаасаа улс орнуудад хавчигдсан, далайд гарцгүй. Иймээс та бүхний авч явж байгаа бодлого нь ойр санагддаг. Манай хоёр улс орны хооронд ямар нэг хүндрэл, үл ойлголцол байхгүй гэдгийг би бат итгэлтэй хэлэхийг хүсэж байна.
Монгол Улстай өргөн хүрээнд хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх бидний чин сэтгэл, эрмэлзлийг энд хүрэлцэн ирсэн Беларусийн төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүн илтгэн харуулна. Танай улс сайн сайхнаар хөгжин дэвшиж, орчин үеийн өнгө төрхтэй хөгжиж байгааг харахад таатай байна.
Бид албан ёсны яриа хэлэлцээрийн үеэр ойрын хугацаанд хоёр талын хамтарсан 3-4 төслийг хэрэгжүүлэхээр тодорхойлох нь зүйтэй гэсэн шийдэлд хүрлээ. Эдгээр хамтарсан төсөл нь Монгол Улсын хэрэгжүүлж буй “Алсын хараа 2050”, Хүнсний хувьсгал, Тэрбум мод зэрэг үндэсний хөтөлбөрийн зорилго зорилттой нь бүрэн нийцэх юм.
Уул уурхайн үйлдвэрлэл, хөдөө аж ахуй, онцгой байдлын салбарт Беларусийн машин тоног төхөөрөмж, техник хэрэгсэл нийлүүлэхээр тохиролцлоо. Мөн эдгээр техник төхөөрөмж дээр ажиллах Монголын боловсон хүчнийг Беларусьт бэлтгэх боломжтой. Манай улсад үйлдвэрлэдэг уул уурхайн болон газар тариалангийн тоног төхөөрөмж, лифт, бусад төрлийн тоног төхөөрөмж дээр ажиллах монгол залуусыг бэлтгэхэд бид бүхэн бэлэн байна.
Беларусь улс нь урт хугацааны харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхийн төлөө байгаа бөгөөд тэдгээр төслийг хэрэгжүүлэхэд санхүүжилтийн хөнгөлөлттэй арга хэлбэрийг ашиглахад бэлэн байгаа.
Та бүхэн Японы талтай хамтран нисэх онгоцны шинэ буудлаа барьсан. Бид ч бас энэ чиглэлд хамтран ажиллаж, хангалттай өрсөлдөхүйц хэмжээний техник технологи эзэмшсэн болохыг харуулах боломжтой. Дэлхий дахинд хөгжлөөрөө танигдсан Хятад, Япон зэрэг улс оронтой ижил хэмжээнд хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх боломж бий. Бид ямар нэг ашиг хонжоо хараагүй, харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхийг хүсэж байна.
Монголын ард түмэн Беларусийн хөнгөн үйлдвэрийн бараа, хүнсний бүтээгдэхүүний чанар, боломжтой үнэ өртгийг үнэлж буйг бид мэднэ. Бид бараа бүтээгдэхүүний нийлүүлэлтийн хэмжээ, нэр төрлийг нэмэгдүүлэхийг хүсэж байгаа бөгөөд Беларусийн бараа бүтээгдэхүүний худалдааны төв нээх боломжтой.
Евразийн Эдийн Засгийн Холбоо нь бидний сөргөлдөгч улсууд биш нэг бүс нутагт байгаа хамтран ажиллах улсууд юм. Хэрэв энэ бүс нутагт байгаа улсуудтай муу харилцаатай байвал аль ч улс орон та бүхэнтэй хамтран ажиллахыг хүсэхгүй. Ийм байдлаар өөрийн санаа бодлоо хэлж байгаадаа хүлцэл өчье.
Манай улсын ард иргэд Монголын бүтээгдэхүүнийг таатайгаар худалдан авах болно. Манай улсын нийслэл Минск хотод нэрийн барааны дэлгүүрээ нээхэд бид дэмжлэг үзүүлэхэд бэлэн. Хүссэн газраа зааж болно, тэнд дэлгүүр нээе.
Танай улс их хэмжээний баялагтай. Зарим баялгаа тэнд бий гэсэн төсөөлөлтэй байгаа. Та нар байгалийн энэ их баялгаа хамгаалах хүчин чадалтай байх ёстой. Манай оронд та бүхэн ирж, бидэнд юу байгааг сонирхоорой.
Энэхүү айлчлалыг зохион байгуулахад туслалцаа дэмжлэг үзүүлэн ажилласан бүх албаны хүнд талархал илэрхийлье. Беларусийн төлөөлөгчдийн айлчлал нь Монгол Улсын хувьд нэн чухал УИХ-ын сонгуулийн өмнөхөн болж буйгаараа онцлогтой. Та бүхэнд сонгуулийн үйл ажиллагаанд амжилт, Монголын ард түмэнд амар амгалан, сайн сайхан, хөгжил цэцэглэлтийг хүсэн ерөөе” гэлээ.
Түүнчлэн Беларусь улсын Ерөнхийлөгч А.Г.Лукашенко “Дэлхий дахины хэвлэл мэдээллийн ажилтнуудад Монгол Улсад хийж буй төрийн айлчлалынхаа талаар нэг асуудлыг тодорхой болгохыг хүсэж байна. Монгол Улсын иргэдийн зарим нь Беларусиас нийлүүлж байгаа тоног төхөөрөмжийг сөргөөр хүлээж авсан. ОХУ-аас Украин улсад явуулж байгаа цэргийн тусгай ажиллагаатай уялдуулж, бидний хамтын ажиллагааг сөргөөр хүлээж авсан байна. Би Монгол Улсын түүх, Чингис хааны түүхийг судалж үзсэн. Тэр хүн бол Монголын Их гүрнийг хамгаалахын төлөө их ажлыг хийж гүйцэтгэсэн. Өөрийн анд нөхөд, Монголын ард иргэдээ яаж хамгаалж, хэдэн мянгаараа амь үрэгдэж байсан цэрэг дайчдаа яаж хамгаалж байсныг би мэднэ.
АНУ тэргүүтэй барууны улс орнууд Зөвлөлт Холбоот Улс(ЗХУ)-ыг тарж бутаргахыг хүсэж байсан. ЗХУ тарж бутарсны дараа бид АНУ тэргүүтэй барууны орнуудтай сайхан хамтарч ажиллаж байлаа. Тухайн үед барууны хүчний блок, НАТО тэргүүтэй бүлгүүд ОХУ болон Беларусийн хил рүү хэзээ ч ойртохгүй гэдэг амлалт өгч байв. Энх тайвныг эрхэмлэсэн бидний үйл ажиллагааны эсрэг хориг арга хэмжээ явуулсан хамгийн анхны улс нь Украин байсан. Ах, дүү байсан улс орнууд бидний эсрэг нүүр буруулсан. Бид барууны улс руу ямар нэг эзлэн түрэмгийлэх үйл ажиллагаа явуулаагүй. Зөвхөн газар нутгаа хамгаалах бодлогыг явуулсан. Чингис хаан ч бас тухайн үед өөрийн газар нутгаа хамгаалах бодлогыг явуулж байсан.
Харин өнөөдөр Украин улс өмнөх зууны адил хүмүүсийг амьдаар нь шатааж эхэлсэн. Та бүхэн санаж байгаа бол Отес хотноо олон хүнийг хэвлэлийн байранд амьдаар нь шатаасан үйл явдал болсон. Үүнтэй зэрэгцэн В.В.Путин тэнд байгаа ард иргэдээ хамгаалахын төлөө бодлого явуулсан. Би бол энэ бүх үйл явдлын түүхэн гэрч. Намайг зохицуулагч гэж ярьдаг. Миний зүгээс хоёр талын энхийн хэлэлцээр хийх талбарыг зохион байгуулсан. Энхийн хэлэлцээрийн хэд хэдэн хэлэлцээг зохион байгуулсан.
Чингис хааны үеийн түүх бол аугаа түүх.
Манай газар нутагт Украинд болж байгаа сөргөлдөөнийг энхийн аргаар шийдүүлэхийн төлөөх яриа хэлэлцээг хэдэн удаа хийсэн. Уг нь үр дүнд хүрсэн бол дайны ажиллагаа зогсох байлаа. Гэвч барууны улс орнууд Украинд очоод энхийн яриа хэлэлцээр хэрэггүй гэх шийдвэрт хүргүүлсэн.
Би өчигдөр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид хэлсэн, Украинд одоо дайтах хүнгүй, зэвсэггүй болсон байгаа. Нөхцөл байдал ямар болсныг та бүхэн мэдэж байгаа. Оросууд ч бас энэ дайныг хүсэхгүй байна. Яагаад энхийн хэлэлцээрийн ширээний ард сууж болохгүй байна вэ?
АНУ бол зөвхөн ОХУ-ыг дайтаж, хүч нь сулрахыг эрмэлзэж байгаа. АНУ-ын явуулж байгаа бодлого нь ийм л зарчимтай байгааг монголчууд та бүхэн үүнийг ойлгоосой гэж хүсэж байна.
АНУ тэргүүтэй барууны хэвлэлүүд юу гэж ярьж байгааг тунгаагаасай. Хүсвэл манай улсад зочлоорой. Манай улс ямар байгааг харах боломжтой. Биднийг шүүмжлэх биш бодит байдлыг харж дүгнэлтээ хийгээсэй гэж хүсэж байна.
ОХУ бол бидний хамгийн дотны анд нөхөд. Хоёр улсын хооронд байгуулсан бүхий л эрх зүйн баримт бичгийг үндэслэн бид ямагт ОХУ-ын талд байх болно. АНУ тэргүүтэй улсууд юу гэж ч хэлж байсан бид тэр бүс нутагт энх тайван тогтоосой гэсэн хүсэл эрмэлзлийн төлөө ажиллаж байгаа. Тиймээс та бүхэн аливаа мэдээллийг судалж, өөрсдөө тунгааж үзээрэй.
Би хэвлэлд ярих ярианаасаа гажиж, нэмэлтээр мэдээлэл өгсөнд уучлаарай. Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд нэг талыг барьсан мэдээ мэдээллийг олон нийтэд хүргэж, биднийг Монголын ард түмний дайсан мэт харуулж байгаад би гүнээ харамсаж байна. Бид Их гүрнүүдийн ижил түвшинд хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх бүрэн боломжтой. Энэхүү хамтын ажиллагааг амжилттай хэрэгжүүлж чадна гэдэгт итгэлтэй байна” гэлээ.
“Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд хамтарна
“Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд хөдөө аж ахуйн техник, тоног төхөөрөмжийн угсралт, үйлдвэрлэл, засвар, үйлчилгээний хамтарсан төв, үнээний хамтарсан ферм байгуулж, сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, шилмэл үүлдрийн үхрийн генийн нөөцийг сайжруулах, махны экспортыг нэмэгдүүлэх зэрэг чиглэлээр хамтран ажиллахаар боллоо.
Беларусийн эрдэмтэд археологи, малтлага, хээрийн судалгаанд оролцоно
Талууд боловсрол, шинжлэх ухааны салбарын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх нь зүйтэй гэдэгт санал нэгдлээ. Хоёр улсын Шинжлэх ухааны академи хамтарсан судалгааны төсөл, хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд беларусийн эрдэмтэд археологийн малтлага, хээрийн судалгааны ажилд оролцох боллоо.
Олон монгол иргэн Беларусь Улсад суралцаж, боловсрол, мэргэжил эзэмшсэн. Одоо тус улсын тэтгэлгээр манай 28 оюутан Беларусийн техник мэргэжлийн дунд сургууль, их дээд сургуульд суралцаж байна. Цаашид Ерөнхийлөгчийн “Илгээлт-2100” тэтгэлэгт хөтөлбөрийн хүрээнд хамтран ажиллахаар тохиролцлоо.
“Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд хамтран ажиллана
Уур амьсгалын өөрчлөлт, цөлжилт, хүнсний аюулгүй байдал зэрэг дэлхийн нийтийн өмнө тулгарч буй сорилтуудыг шийдвэрлэхэд олон улсын хамтын нийгэмлэг, улс орон бүрийн хүчин чармайлт, хувь нэмэр чухал гэдэгтэй санал нэгдэж, “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд Беларусь Улстай хамтран ажиллахаар тохиролцлоо.
