Хичээлийн шинэ жил эхлэх гэж байгаа энэ үед улсын хэмжээнд гурван мянга гаруй багш дутагдалтай байгаа ажээ. Тэгвэл “Бүх нийт боловсролын төлөө-Иргэний нийгмийн үндэсний эвслийн Ерөнхий зохицуулагч Д.Тунгалаг Eagle ТВ-д өгсөн ярилцлагадаа багшийн дутагдлыг нөхөх талаар Боловсролын яам бодлого гаргаж ажиллаж чадахгүй байгааг шүүмжиллээ.
Тэрээр “Багшийн сургууль төгсөж байгаа хүүхдүүдийн 30 хувь нь л багш болдог, 70 хувь нь өөр мэргэжилтэй, лангууны ард очоод суудаг. Эсвэл хувиараа бизнес эрхэлдэг, Солонгос, Америк явдаг үзэгдэл байсаар байтал асуудлыг урьдчилж хараад шийдэж чадаагүй Боловсролын яамны буруу гэж би өнөөдөр бол бүрэн дүүрэн хэлж чадна” хэмээн ярилаа.
Ингээд Монголд яагаад багш дутагдалтай байгаа учир шалтгааны талаар “Бүх нийт боловсролын төлөө-Иргэний нийгмийн үндэсний эвслийн Ерөнхий зохицуулагч Д.Тунгалагийн ярилцлагаас хүргэе.
Нэгдүгээрт, Монголын төрийн бодлогын алдаанаас болоод багшийн цалин хөлс ижил түвшний дээд боловсрол эзэмшсэн мэргэжлүүдтэй харьцуулахад доогуур болсон. Энэ бол НХХЯ-ны бодлогын алдаа. Эдийн засгийн хөгжлийн яам ч ялгаагүй багшийн цалинг өрсөлдөхүйц байлгаж чадахгүй, инженерээс доогуур, хуульчаас доогуур болгосон. Тийм учраас яаралтай хийх ёстой ажил бол багшийн цалинг өрсөлдөхүйц хэмжээнд аваачих ёстой.
Хоёрдугаарт, багш нарын ажиллах орчин нөхцөлийн асуудал. Та нар Солонгос, Япон, Америкийн багшийг хараарай. Өөрийн гэсэн ширээ, сандалтай, өөрийн гэсэн булантай, өөрийн гэсэн номын шүүгээтэй, өөрийн гэсэн компьютертой. Монголын багш нарт байхгүй. Багш гэртээ очиж, гэрийнхээ компьютер дээр ажлаа хийдэг.
Гуравдугаарт, Багш байнга өөрийгөө хөгжүүлж байх шаардлагатай. Жишээ нь, Сингапурт багшийн картанд 100 доллар хийгээд дандаа мэргэжлийн ном худалдаж аваарай гэдэг. Хүүхдийн хөгжил ч, шинжлэх ухаан ч эрчимтэй хөгжиж байхад багш байнга өөрийгөө хөгжүүлж байх шаардлагатай. Тархи судлалын шинжлэх ухаан, ялангуяа суралцахуйн шинжлэх ухаан маш эрчимтэй хөгжиж байгаа үед багш тэрийг уншихгүйгээр хичээлээ үр дүнтэй заана гэж байхгүй. Магадгүй багш төлбөрөө төлөөд гадаадаас хамаагүй онлайн сургалт авдаг байх шаардлагатай.
Дөрөвдүгээрт, багшийн карьерын хөгжил гэж байна. Хүн ер нь карьерын хөгжил байхгүй бол сонирхолгүй мэргэжлээс гарчихдаг. Гэтэл Финландад, Солонгост багшийн карьерын замналуудыг нь гаргаад өгчихсөн байдаг юм. Багш өсөн дэвжээд Заах аргын нэгдлийн дарга, сургалтын менежер, Боловсролын хүрээлэнд судлаач гэх зэргээр шат ахих боломжтой байх ёстой.
Захиргааны шугамаараа карьерын замналаар явлаа гэхэд Сургалтын менежер, захирал, Боловсролын газрын мэргэжилтэн,Боловсролын газрын дарга, цаашдаа Боловсролын сайд ч болох боломжтой гэдэг ч юмуу. Багш судалгаа хийсээр байгаад Боловсролын судалгааны үндэсний хүрээлэнд, эсвэл Боловсролын ерөнхий газарт очдог ч юмуу. Тэгээд тэр чиглэлээрээ сурах бичиг боловсруулдаг хүн болох жишээний. Боловсролын их сургуулийн багш, захирал ч болж болно. Ийм карьерын зам тодорхой байсан тохиолдолд багшийн мэргэжил хүний сонирхлыг татдаг. Гэтэл ийм механизм манайд алга.
Тавдугаарт, багшлах ажилд ороход дэмжлэг хэрэгтэй байдаг. Анги, танхим гэдэг чинь урьдчилан харахын аргагүй орчин нөхцөл байдаг байхгүй юу. Ямар хүүхдүүд сурах юм, бүү мэд. Тэр сургуулийн нөөц ямар байх юм, бүү мэд. Захирал, удирдлага нь ямар менежмент хийх юм бүү мэд. Ийм орчин нөхцөлд багш очоод стрессдээд, шантраад 5-6 жилийн дотор ажлаасаа гарч байна гэсэн судалгаа гарсан.Тэгэхээр багшид дэмжлэг үзүүлэх хэрэгтэй байдаг юм. Тэр багшлах ажилд нь дасгах, дадлагажуулах, сэтгэл зүйн дэмжлэг үзүүлэх, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх зэрэг дэмжлэгүүд өнөөдөр алга. Ирэх оны төсөвт ч суулгаагүй. Бид ийм зүйл хүсээд байгаа юм.
Өөрөөр хэлбэл, хүртээмж гэдэг зөвхөн байшин барилга биш, зөвхөн хөрөнгө оруулалт биш. Урсгал зардал дотор чинь чанарыг сайжруулах, багшаа тогтоох тодорхой бодлогууд байх ёстой.Тийм учраас боловсролын жилээрээ дамжуулаад тийм тогтолцоонууд бий болгоод явбал яасан юм бэ гэсэн саналыг иргэний нийгмийн байгууллагууд өгч байгаа.
