Л.Ганбаяр:Хүүхдээ хөл өвдлөө гэхээр нь “өндөр болж байгаа юм” гээд тоохгүй орхиж огтхон ч болохгүй

ЭХЭМҮТ-ийн ерөнхий мэс заслын тасгийн эрхлэгч Л.Ганбаяр хүүхдийн ясны идээт үрэвсэл, хатиг буглааны өвчлөлийн талаарх мэдээлэл, зөвлөгөөг хүргэлээ.

Улсдаа ганцхан байдаг хүүхдийн ерөнхий мэс заслын тус тасаг нь 300-аас илүү нэр төрлийн өвчнийг эмчилдгээс хамгийн их тохиолддог нь арьс, арьсан дорх зөөлөн эмгэг. Арьс, арьсан дорх өөхөн эдийн идээт эмгэг буюу энгийнээр хэлбэл хатиг, буглаагаар эмчлэгдсэний тоо жил ирэх тусам нэмэгдэж байна.

Тухайлбал, 2009 онд 565 хүүхэд эмлүүлж байсан бол энэ оны байдлаар зөвхөн эхний зургаан сарын хугацаанд 761 хүүхэд хатиг, буглаагаар эмчлүүлжээ.

Хатиг, буглаан хувьд 100 хувь эдгэдэг бол ясны идээт үрэвслийн үед цаг алдвал аюултай болохыг Л.Ганбаяр эмч анхааруулжээ.

Хатиг, буглааны гол шалтгаан нь нян байдаг

Хатиг, буглааны гол шалтгаан нь нян, бактери байдаг. Нян арьс, арьсан дорх өөхөн эдэд арьсны салстаар нэвтрээд арьсан дорх идээт эмгэг үүсч байгааг хатиг, буглаа гэж нэрлэнэ. Хатиг, буглаан үед улайх, арьсны төвшингөөс дээш гарч хавдах, дарахад хүндвэртэй зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг. Улайгаагүй, эмзэглэхгүй байвал л тэр нь хатиг, буглаа биш юм.

Хатиг, буглаа дулааны улиралд 6-9 саруудад мөн улирал солигдох үед ихээхэн нэмэгддэг. Энэ нь улирал солигдохтой хамт хүний дархлаа буурч байдагтай холбоотой. Дулааны улиралд хүүхдийн нимгэн арьстай хэсгүүдэд хөлс их ялгарсны улмаас нян амьдрах таатай орчин бий болдог. Жишээлбэл, живх өмсдөг хүүхдийн хувьд зуны халуунд хөдөө явна, улмаар ариун цэврийн дэглэм алдагдана, усанд орохоо больдог. Харин хөлд орсон хүүхдүүдийн хувьд гар хөлөө юманд эсгэж, цохих үед арьс руу нян, бактери орох эрсдэл бий болж байдаг.

Буглаа өвчний нян нь MRSA гарлаа гээд ээж, аав нар сандрах хэрэггүй, 100 хувь эдгэнэ

Эхний зургаан сарын хувьд мэс засал хийсэн 700 хүүхдээс авсан ардчадаас үзэхэд метициллинд тэсвэртэй Staphylococcus aureus (MRSA)  нян 60 хувьд нь илэрч байсан. Улирлын томуугийн үед тодорхой вируснууд давамгайлдгийн адил сүүлийн үеийн хатиг, буглааны нян нь MRSA давамгайлж байгаа. Тэрнээс биш цахим орчинд мэдээлсэн шиг тийм аюултай, амь насанд хүрэхээр хэмжээний аюултай нян биш. Буглаа өвчний нян нь MRSA гарлаа гээд ээж, аавууд сандрах хэрэггүй, 100 хувь эдгэнэ.

Ясны идээт эмгэгийн аль ч хэлбэр байсан заавал эмчид хандах хэрэгтэй

Ясны идээт эмгэг нь цочмог, архаг, хэсэг газрын буюу зөвхөн яс орчмоо өвддөг хөнгөн хэлбэрүүд бий. Аль ч хэлбэр байсан гэрээр эмчлэхгүй, заавал эмчид хандана.

Ясны цочмог идээт үрэвсэл нь ясанд, ялангуяа чөмөгт ясанд нян нэвтрэн үүсгэдэг үхэлд ч хүргэж болох аюултай өвчин. Хүний чөмгөнд цусны төлжилтийн гол процесс явагддаг учраас цусаар дамжиж уушиг, элэг, бөөр, тархи зэрэг бусад эрхтэн, системд нөлөөлдөг байна. Улмаар уушиг цоорох, элэгний дутагдалд орох, бөөрний дутагдалд орох эрсдэлтэй.

Шалтгаан нь нян бол хамгийн гол нөлөөлөгч хүчин зүйлс нь:

• Хөл, гараа юманд цохих, бэртээх
• Чих, хамар, хоолой орчмын идээт эмгэг/хоолойны ангин, хорхой идсэн шүд, чихний булаг/-ийн улмаас цусаар халдвар дамждаг.

Хүүхэд бэртэл авсан тохиолдолд эцэг, эхчүүд гэмтлийн эмнэлэгт очдог. Харин зөвхөн гэмтлийн эмч бус хүүхдийн мэс заслын эмчид заавал үзүүлж байх хэрэгтэйг зөвлөлөө.

Хүүхдийн хөл өвдөхөөр өндөр болж байна гээд тоохгүй орхиж болохгүй

Ясны идээт эмгэгийн үед илрэх шинж тэмдэг:

Хамгийн эхэнд хавдаж, хүчтэй өвдөж, өндөр халуурна,  улмаар явж чадахгүй болно. Ясны идээт эмгэгээр өвдсөн үеэрээ хөдөлж чадахгүй учраас хэрвээ гуя буюу дунд чөмөг өвчилсөн бол түнхний үе хөдлөхгүй, хэвтрийн дэглэмд орно. Өглөө өвдөж эхлээд оройдоо сэхээнд орох эрсдэлтэй.

Хөл, гарын үеэр буюу өвдөг, тохойгоор өвдөхөөр монголчууд өндөр болж байна гэдэг боловч үүний цаанаа ясны идээт эмгэг байх аюултай.

Тийм учраас эцэг, эхчүүд үүнийг тоохгүй өнгөрч болохгүйг анхаарууллаа. Учир нь хайхрахгүй өнгөрч, цаг алдасны улмаас хөл, гараа тайруулах, улмаар эндэх тохиолдол жилд 0-1 удаа гардаг байна.  Хэрвээ цаг алдалгүй эмнэлэгт хандвал 100 хувь эдгэрдэг юм байна.