“Ноорог медиа”-г тойрсон хууль, хяналтын асуудалтай холбоотойгоор хуульч Ж.Эрхэмбаатар өөрийн сошиал хуудсандаа байр сууриа илэрхийлжээ.
Бүх зүйл буруу байна!
“Ноорог” гэж кейс гарч ирлээ. Олон маргаан дагуулж байна. Зарим нь бүр баярлаж ч байх шиг. Ашиглахаар оролдож газар дээр нь гүйн ирж байгаа хэд бол бүр инээдтэй. Гэхдээ энд бүх зүйл буруу байна.
Мөрдөн шалгах ажиллагааг прокурорын зөвшөөрөлтэй эсхүл мөрдөгч БИЕ ДААН хийх эрхтэй бөгөөд үүрэгтэй. “Бие даан” хийнэ гэдэг нь хэн нэгнээс хараат бусаар уг ажиллагааг явуулна гэсэн үг. Хараат бус, бие даасан байх зарчим зөвхөн шүүхэд хамаардаг зүйл биш. Энд эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны гол зарчим, шаардлага оршиж байдаг.
“Ноорог”-той холбоотой мөрдөн шалгах ажиллагаа явж байна гэж ойлгосон. Хэрэв тийм бол энэ ажиллагаа бие даасан хараат бусаар гагцхүү нотлох баримт, хэргийн үйл баримтыг хөөн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх хуульд нийцсэн байдлаар хийгдэх ёстой.
Гэтэл бүх зүйл тийм биш байгааг харлаа.
Нэг.
Үзлэг, нэгжлэг, гэрчүүдийг байцаах, нотлох баримт бэхжүүлсэн ажиллагаатай холбоотой бөөн гомдол, хардалт үүсэв (үүсгэв). Хэвлэн нийтлэх эрхийг тодорхой албан тушаалтны хүслээр/захиалгаар хийсэн байх талаар тайлбар гаргав. Мэдээж хардах эрхтэй. Хэрэв тэр “үнэн” гэж үзвэл энэ хамгийн том буруу зүйл нь.
Хоёр.
Дээрх байдлыг нотлох мэт Дотоод хэргийн сайд (Хууль зүйн сайдгүй болоод удаж байгаа) сандран гарч ирээд мэдэгдэл хийх. Уг нь энэ хүнд/албан тушаалтанд/ эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа огт падлийгүй юм.
Гэмт хэрэгтэй тэмцэх чиг үүрэг нь тоот хэрэгтэй хутгалдах бус гэмт хэрэгтэй тэмцэх тогтолцоо, бодлого, төсөв санхүүгийн дэмжлэг үзүүлж, ялын бодлогыг тодорхойлохыг хэлдэг.
Гэтэл олон нийт/хэргийн оролцогчид бүгд Дотоод хэргийн сайд руу л дайрсаар ирсэн. Түүнд хамаагүйг мэддэггүй эсхүл ёстой нэг сайхан “улс төрийн хэрэг” болгох зорилгоор дайрдаг шиг.
Үе үеийн сайдууд нь үүнд нь бас дуртай гэж. Гүйж гарч ирээд л “үзэлцээд” эхлэнэ. Экс сайд нь ч хүртэл энэ дур хүслээ барьж ядаад сошлоор мэдэгдэл, дүгнэлт чулуудаж байх нь элбэг. Энэ бол буруу. Хууль бусаар мөрийтэй тоглоом зохион гэмт хэргийн улмаас иргэд их хэмжээний хохирол учраад байгаа бол энэ талаарх хуулийн болон ялын бодлогоо чангатгах чиг үүрэгтэй болохоос тоот хэргийг татаж үзээд, дуртай хэсгээ тасдаж яриад байх эрхгүй! Энэ ажлаа ч хийхгүй байгаа. Аргаа бараад Хэрэг эрхлэхийн сайд хууль санаачлаад явж байгаа харагдсан.
Гурав.
Мөрдөн шалгах ажиллагааны нууц гэж их ярих болж. Энд бас буруу байна. Зааны сүүлийг харуулахад илжиг байна гэдэг шиг хэрэгт авагдсан нотлох баримт, үйл баримтын хэсэг бусгийг тасдаж олон нийтэд харуулах байдлаар мөрдөг шалгах ажиллагааны нууцыг их задруулдаг болж. Бүгд тодорхой санаа зорилготой. Хэргийн сэжигтэн, яллагдагч, сэтгүүлчид, цагдаа, прокурор, сайд ч тэгж байгаа харагддаг. Нууц бол нууц шүү дээ! Мөрдөгч сайд (улс төрч)-д гүйж очоод хамаг хэргээ ярьчихдаг байж болохгүй. Нөгөөх нь хүссэнээ хардаг, ярьдаг байж болохгүй. Бид бас тийм зүйл шаардаж болохгүй!
Сүүлдээ дүрдээ ороод бид шаарддаг, үе үеийн Дотоод хэргийн сайдууд дуртайяа ярьж, нийтээрээ нийлж аваад хачин гоё детектив кинонд дүр бүтээн, агуулга нэмнэ. Энэ бол зөвдсөн буруу юм шүү!
Дөрөв.
Сүүлийн хэдэн жил эрүүгийн хэрэг бүр “эрүүгийн хэрэг” байхаа больсон. Бүгд “улс төрийн хэрэг” болж хэний захиалгаар хийгдсэн нь бүү хэл жинхэнэ хулгайч нь хэн болох, хэлмэгдэж байгаа эсэх нь ч ойлгомжгүй болсон. Гол жишээ нь “долоон ишигний хэрэг”, “нүүрсний хэрэг”. Олон нийтэд үнэн нь хамаагүй хэн түрүүлж, чанга ярьсан нь ЯЛЖ, нөгөө хэсэг нь яллагдаж байх шиг.
Шүүхээр яллах энд ерөөсөө хамаагүй болсон. Энэ бол бас буруу. 20 жил алдаг оног хэрэг уншиж явсаны хувьд олон нийтэд шуугин дэгдээсэн хэргийн талаар ярьсан агуулга болон бодит нөхцөл байдал газар тэнгэр шиг өөр байдаг юм шүү. Итгэхгүй бол www.shuukh.mn ороод шүүхийн шийдвэрүүдийг нь уншаад үзээрэй.
Тав.
Цагдаа нь байн байн гарч ирээд хэргийн талаар олон нийттэй мэтгэлцэх нь ээ, бүр. Энэ бол буруу. Мэтгэлцээн шүүх дээр өмгөөлөгч, прокурор хооронд өрнөдөг юм. Мэдээж хэрэгт сэжигдэгдэж буй хэн боловч өөрийн “үнэн”-тэй, өөрийгөө хамгаалах, өмгөөлөх Үндсэн хуулиар баталгаажсан эрхтэй. Үүнийг нь даган хэргийнхээ нууцыг задруулж, элдэв тайлбар удаа дараа хийх нь буруу!
Тийм үүрэг ч байхгүй. Ерөөс олон нийтийн сэтгэл зүй, хандлагад хөтлөгдөж хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа яваад байж болохгүй! Хамгийн буруу зүйл нь энэ. Энэ байдлыг нь анзаараад зарим нэг этгээд хүн хөлсөлж гүйлгэн, жагсаал цуглаан хийдэг болсон нь нууц биш ил болсон зүйл. Цагдаа нар өөрсдөө ч мөрдөс, нэр, дугаараа авчихаад шүүхийг бүсэлж байсан тохиолдол гарч байв.
